Εφηβικές ανησυχίες

“ Παίρνεις πολύ ελαφρά ″τις ανησυχίες μου για το μέλλον″. Οι άνθρωποι, λες, που δεν φοβούνται τίποτα εκτός από την μετριότητα είναι ασφαλείς. Ασφαλείς από τι, ρωτάω. Σίγουρα είναι ασφαλείς και βέβαιοι πως δεν είναι μέτριοι; Τι σημασία έχει αν φοβόμαστε κάτι ή όχι; Δεν είναι το κύριο ζήτημα αν αυτό που φοβόμαστε υπάρχει; Ομολογουμένως τα πιο δυνατά μυαλά είναι επίσης κυριευμένα από αμφιβολίες για τον εαυτό τους. Σημαίνει αυτό πως όποιος αμφιβάλλει για την αξία του είναι διάνοια; Μπορεί κάποιος να έχει ασθενικό μυαλό αλλά να είναι εν τούτοις ευσυνείδητος από ανατροφή, συνήθεια ή ακόμα κι από επιθυμία να βασανίζεται. Δεν προτείνω να εξετάσεις λεπτομερώς και αμείλικτα τα αισθήματά σου αν βρεθείς σε μια αμφίβολη κατάσταση, αλλά αν το κάνεις θα διαπιστώσεις πόσο λίγο σίγουρος είσαι για τον εαυτό σου. Σε τελευταία ανάλυση το μεγαλείο του κόσμου εξαρτάται από  τον πλούτο πιθανοτήτων παρά το γεγονός πως δυστυχώς αυτός δεν συνιστά μια στέρεη  βάση για την αυτογνωσία.”

Η αλληλογραφία του Freud με τον Fliess (1887-1904) θεωρείται δικαίως η αυτοανάλυσή του κι επί πλέον ανιχνεύεται  στο περιεχόμενό της εν σπέρματι όλη η θεωρία  που ανέπτυξε αργότερα. Αλλά το παραπάνω απόσπασμα επιστολής του δεκαεφτάχρονου Sigmund στον φίλο του Emil Fluss το 1873 σε τι υπολείπεται; Κι αν δεχθούμε ότι ο πυρήνας των ιδεών του κυοφορούνταν μέσα του επί μακρόν και δεν υπήρξε προϊόν αποκαλύψεως κάποια κοσμοϊστορική στιγμή, δεν πρέπει  να υποβάλλουμε τα σέβη μας στη μαμή της  ψυχανάλυσης, στο ξεπέρασμα των δικών του  αντιστάσεων;